Мясцовыя паэты і пісьменнікі. Іх ведалі пры жыцці і запамяталі пасля
смерці, але іх творы прадаўжаюць жыць і натхняць, прымушаюць спрачацца і
вывучаць.
17 лістапада Смалявіцкая цэнтральная раённая бібліятэка імя Максіма
Багдановіча правяла тэматычную вечарыну “Мікола Нікановіч – пісьменнік з
Кленніка”, да 120-годдзя з дня нараджэння пісьменніка ў рамках абласнога
праекта “Пісьменнікі – ўраджэнцы роднага краю”, арганізатарамі якога
выступілі ДУ “Мінская абласная бібліятэка імя А.С.Пушкіна; публічныя
бібліятэкі Міншчыны; Дзяржаўны архіў-музей літаратуры і мастацтва;
Установа “Дзяржаўны музей гісторыі беларускай літаратуры”; Рэдакцыйна-
выдавецкая ўстанова “Выдавецкі дом “Звязда” (газета “Літаратура і
мастацтва”); грамадскае аб’яднанне “Саюз пісьменнікаў Беларусі”;
Выдавецтва “Мастацкая літаратура” (часопіс “Полымя”); Беларускі
дзяржаўны акадэмічны тэатр юнага гледача.
Імя Міколы Нікановіча неразрыўна звязана з гісторыяй пісьменнікаў-
маладнякоўцаў, якія ў 30-я гады паспрабавалі задаць беларускай літаратуры
новыя гарызонты. Былыя героі грамадзянскай вайны ўварваліся ў літаратуру
з рэвалюцыйнай непрыміручасцю і верай у светлую будучыню.
Адным з гэтых маладых пісьменнікаў быў і Мікола Нікановіч –
ураджэнец вёскі Кляннік Смалявіцкага раёна. Пасля баёў з белапалякамі і
настаўнічаства, напрыканцы 20-гадоў ХХ стагоддзя ён пераязджае ў Мінск і
пачынае супрацоўнічаць з беларускімі газетамі і часопісамі. Сябруе з такімі
пісьменнікамі, як: Ц.Гартны, М.Лынькоў, В.Коваль, П.Броўка, М.Лужанін,
А.Дудар і інш.
Першае яго апавяданне – “Ахвяры цемры” было надрукавана ў 1923
годзе ў газеце “Савецкая Беларусь”, першы верш – у часопісе “Маладняк” за
1925 год, першыя зборнікі апавяданняў “Золак” і “Радасць” выйшлі ў свет у
1926 годзе.
Але, ў 1933 годзе Мікола Нікановіч пападае пад “другую хвалю”
рэпрэсій і ссылаецца ў Сібір – у г.Свярдлоўск на тры гады, дзе працягвае
літаратурную працу ў газетах “Советский Дон”, “Уральский рабочий”.
У 1942 годзе ён быў прызваны ў армію. Удзельнічаў у баях з нямецка-
фашысцкімі захопнікамі. У кастрычніку 1944 г. на тэрыторыі Чэхаславакіі
прапаў без вестак. Быў рэабілітаваны ў 1956.
Вяртаючыся да самой вечарыны, патрэбна ўзгадаць цудоўныя і
інфармацыйна-насычаныя выступленні гасцей мерапрыемства – Віктара
Вячаслававіча Жыбуля – паэта, кандыдата філалагічных навук, вядучага
навуковага супрацоўніка Беларускага дзяржаўнага архіва-музея літаратуры і
мастацтва з відэапрэзентацыяй “Дакументы Міколы Нікановіча ў фондах
БДАМЛМ”, Лаўрык Таццяны Анатольеўны – магістра філалагічных навук,
загадчыцы аддзела бібліятэказнаўства Мінскай абласной бібліятэкі імя
А.С.Пушкіна з дакладам аб жыцці і творчасці М.Нікановіча ў рамках праекта
“Пісьменнікі – ураджэнцы роднага краю” і Данільчык Аксаны Аляксееўны –
паэткі і перакладчыцы.
Цудоўным дапаўненнем вечарыны стала выступленне Яўгеніі
Адамаўны Дзяркач, паэткі-аматаркі, майстрыцы з в.Кляннік, унучатай
пляменніцы Мікалая Нікановіча, якая распавяла пра малавядомыя факты з
жыцця пісьменніка. Узгадала гісторыю яго бацькоў і ўвогуле сямейных
традыцый сям’і Нікановічоў.
Трэба адзначыць, што шматлікія гледачы, сярод якіх былі работнікі
бібліятэчных устаноў раёна, навучэнцы гарадской гімназіі і сярэдняй школы
№2, – не засталіся абыякавымі да тэмы захавання памяці пісьменніка. Іхнія
шматлікія пытанні да выступаючых адлюстравалі зацікаўленасць і павагу да
творчасці земляка.
Метадыст Цэнтральнай раённай бібліятэкі
імя М.Багдановіча
А.Г.Марозаў
